Spektrum Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar

Temel İlke ve Esaslar

Kurum, Spektrum Yönetiminde;

  • Elektronik haberleşme sektöründe etkin rekabetin sağlanması ve ayrımcılık gözetilmemesi, şeffaflığın sağlanması, spektrumun etkin ve verimli bir şekilde kullanımının sağlanması, telsiz yayınlarının zararlı elektromanyetik girişime sebebiyet vermeden kullanılması ve uygulanmasını, 
  • Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen strateji ve politikalar ile ülkemizin hâlihazırdaki ve gelecekteki ihtiyaçlarını,
  • Elektronik haberleşme alanında ITU, IMO, ICAO ve CEPT gibi uluslararası ve bölgesel örgütlerin kararları, ikili ve çok taraflı anlaşmaları ve AB müktesebatını,
  • Teknolojik yeniliklerin uygulanması ile araştırma-geliştirme faaliyet ve yatırımlarının teşvik edilmesini,
  • Millî güvenlik ile kamu düzeni gereklerine ve doğal afetler ile olağanüstü haller gibi acil durum ihtiyaçlarına öncelik verilmesini,
  • Frekans planlaması ve tahsisi yapılırken komşu ülkelerle sınırlarda oluşabilecek zararlı elektromanyetik girişim etkilerinin önlenmesi veya en aza indirilmesi ve spektrumun karşılıklı olarak etkin ve verimli bir şekilde kullanımının sağlanmasını dikkate alır.

Milli Frekans Planının Hazırlanması ve Güncellenmesi

1. Elektronik haberleşme amacıyla kullanılan frekans aralığı; 9 kHz den 3000 GHz ye kadar olan aralık olup, uluslararası düzenleme yapılması halinde 3000 GHz nin üzerindeki frekanslar da bu aralığa dâhil edilir.

2. Millî Frekans Planında frekans aralıkları her biri Tablo–1 de belirtilen dokuz frekans bandına bölünür. Frekans birimi Hz olduğundan, frekanslar; 

  • 3– 3000 kHz ye kadar (3000 kHz dâhil), kHz,
  • 3–3000 MHz ye kadar (3000 MHz dâhil), MHz,
  • 3 – 3000 GHz ye kadar, GHz 

cinsinden ifade edilir.

Tablo–1: Frekans Bandları Tablosu

Band NoSembol/AçıklamaFrekans Aralığı (Alt limit hariç, üst limit dâhildir)
4VLF (Çok Düşük Frekans)3 – 30 kHz
5LF (Düşük Frekans)30-300 kHz
6MF (Orta Frekans)300-3000 kHz
7HF (Yüksek Frekans)3 – 30 MHz
8VHF (Çok Yüksek Frekans)30 – 300 MHz
9UHF (Ultra Yüksek Frekans)300 – 3000 MHz
10SHF (Süper Yüksek Frekans)3 – 30 GHz
11EHF (Ekstra Yüksek Frekans)30 – 300 GHz
12300-3000 GHz

3. Millî Frekans Planı, 5 inci maddede yer alan temel ilke ve esaslar dikkate alınarak hazırlanır. Millî Frekans Planı; genel ve detay frekans planı, planlanan sistemler için kanal aralığı, çıkış gücü, yetkilendirme prosedürü, referans bilgiler, kısa notlar gibi açıklamalardan oluşur. Spektrum yönetiminde kullanılan ve Millî Frekans Planında da yer alan telsiz hizmetleri, telsiz istasyonları ve sistemleri, uygulama terimleri, frekansın ortak kullanımı ve uzay ile ilgili teknik terimler ve kısaltmalar Millî Frekans Planı ile birlikte yayımlanır.

4. Millî Frekans Planında, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılacak frekans bandları ile yayın amacıyla Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından kullandırılacak frekans bandları ayrıca belirtilir.

5. Millî Frekans Planı ile planın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumun internet sayfasında yayımlanır ve uygun olması veya gerekmesi halinde üyesi olunan ITU ve CEPT gibi uluslararası ve bölgesel idarelerin internet sayfasında da yayımlanabilir.

Frekans Tahsisi

1. Telsiz cihaz veya sistemi kurmak ve işletmek isteyenler Kuruma frekans tahsis işlemlerini yaptırmak zorundadır. Ancak, Kurum tarafından yayımlanan Yönetmeliklerde herhangi bir telsiz kurma ve kullanma iznine ve telsiz ruhsatnamesine ihtiyaç göstermeksizin kullanılacağı belirtilen telsiz cihaz ve sistemlerinde kullanılacak frekanslar için tahsis işlemi yapılmaz. Herhangi bir telsiz kurma ve kullanma iznine ve telsiz ruhsatnamesine ihtiyaç göstermeksizin kullanılacak telsiz cihaz ve sistemleri, Kurum tarafından izin verilmiş işletmeci veya kullanıcıların telsiz cihaz ve sistemi üzerinde herhangi bir elektromanyetik girişime neden olmadan kullanılır ve bu cihaz ve sistemlerin kullanıcıları tahsis ve tescil edilmiş frekanslardaki diğer telsiz sistemlerinin çalışmasından kaynaklanabilecek elektromanyetik girişimi de kabul etmek zorundadırlar. 

2. Frekans tahsislerinde, Dışişleri Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı ihtiyaçları da dâhil Türk Silahlı Kuvvetlerine, Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına ve Emniyet Genel Müdürlüğü ile acil durum ihtiyaçlarına öncelik tanınır. 

3. Türk Silahlı Kuvvetleri ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Millî Frekans Planı çerçevesinde Kurum tarafından kendilerine tahsis edilen frekans bandlarında frekans planlamasını yapar ve uygular.

4. Frekans tahsislerindeki kanal planlaması ITU, IMO, ICAO, AB ve CEPT gibi uluslararası organizasyonların kararları dikkate alınarak yapılır.

5. Yetkilendirmeye tabi işletmecilere frekans tahsisleri, kullanım hakkı yetki belgesinde belirtilen süreden fazla olmamak üzere yapılır. 

6. Yetkilendirmeye tabi olmayan telsiz sistemi kullanıcılarına frekans tahsisleri, en fazla beş yıl olmak üzere ve gerekmesi halinde ortaklaşa kullanım esasına göre telsiz sistemi kurma ve kullanma izni ile birlikte yapılır. Tahsis edilen frekansların kullanım süresi, verilen sistem kurma ve kullanma izin süresi kadardır. Süresi sonunda sisteme olan ihtiyacını belgelendiren telsiz sistemi kullanıcılarının talepleri değerlendirilerek uygun görülenlerin frekans kullanım süresi uzatılır.

7. Sistem kurma, kurdurma ve kullanma izinleri ile ruhsatlandırma işlemleri Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen her çeşit deniz ve hava bandı telsiz haberleşme ve seyir güvenliği cihaz ve sistemleri için tahsis edilecek frekanslar Kurum tarafından belirlenir. 

8. Frekans tahsislerinde, telsiz haberleşme ihtiyacının yeterince karşılanmasını sağlamak üzere tahsis edilecek frekans sayısı veya miktarında asgari kısıtlayıcı tedbirler alınabilir. Ayrıca, tahsis edilen frekanslar için sistemin kullanım yeri, verici gücü, anten tipi, anten yönü ve anten yüksekliği gibi teknik parametre değerlerine Kurum tarafından gerekli sınırlamalar getirilebilir. 

9. Kurum, kullanım hakkı kapsamında işletmeciye tahsis ettiği frekansların temiz ve zararlı elektromanyetik girişimsiz olmasını temin etmek için gerekli tedbirleri alır.

Frekans Tescili

1.Telsiz cihaz veya sistemi kurmak ve işletmek isteyenler Kuruma frekans tescil işlemlerini yaptırmak zorundadır. Ancak, Kurum tarafından yayımlanan Yönetmeliklerde herhangi bir telsiz kurma ve kullanma iznine ve telsiz ruhsatnamesine ihtiyaç göstermeksizin kullanılacağı belirtilen telsiz cihaz ve sistemlerinde kullanılacak frekanslar için tescil işlemi yapılmaz.

2. Tahsisi yapılan frekansların; 

  • İşletmecilerin elektronik haberleşme alt yapısını veya şebekesini kurup işletmeye almasını müteakip Kuruma yapacağı bildirimden sonra, 
  • Yetkilendirmeye tabi olmayan telsiz sistemi kullanıcılarına telsiz sistemi kurma ve kullanma izninin verilmesini müteakip,
  • Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı ve kuruluş kanunlarında belirtilen görev sahaları ile ilgili konularda olmak üzere Dışişleri Bakanlığı, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüne tahsisli frekansların, kurdukları sistemlere ilişkin Kuruma yapacağı bildirimi müteakip

ulusal tescilleri tahsis süresi dikkate alınarak yapılır.

3. ITU nezdindeki uluslararası frekans tescil işlemleri Kurum tarafından yapılır. ICAO nezdinde yürütülen uluslararası frekans tescil işlemleri Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile koordineli yürütülür.


Frekans Değişikliği

1. Tahsis edilen frekanslarda haberleşme ortamının sağlanamaması veya teknik düzenlemelere rağmen elektromanyetik girişimin giderilememesi durumunda tahsis edilen frekans ve frekans bandları Kurum tarafından değiştirilebilir. Ayrıca, teknolojide meydana gelen gelişmeler, spektrumun etkin ve verimli kullanılmasına yönelik Kurumun yapacağı düzenlemeler veya taraf olunan uluslararası kuruluşların düzenlemeleri doğrultusunda yapılabilecek yeni planlamalar çerçevesinde Millî Frekans Planında yapılacak olan değişikliklere paralel olarak, işletmeciye veya kullanıcıya tahsis ve tescil edilmiş frekanslar mümkün olduğu ölçüde korunmak ve Kurumca gerekli görüldüğü takdirde işletmecinin veya kullanıcının görüşü alınmak suretiyle, işletmeciye veya kullanıcıya tahsis ve tescil edilen frekanslarda iptal dâhil her türlü değişiklik Kurum tarafından yapılabilir. Sayısı sınırlandırılmış kullanım hakkı sahibi işletmecinin frekanslarının değiştirilmesinde ilaveten ihale şartnamesi ve kullanım hakkı yetki belgesindeki hükümler dikkate alınır.

2. İmtiyaz sözleşmeleri bakımından, tahsis edilen frekans kaynağının geri alınması, değişiklik yapılması ve ilave frekans tahsisi konularında, ilgili ihale şartnamesi ve/veya sözleşmede belirtilen usul ve esaslar dâhilinde işlem yapılır.

3. Herhangi bir zararlı elektromanyetik girişim halinde, öncelikle işletmecilere tahsisli frekansların korunması esastır. Ayrıca, tahsisli frekanslarda herhangi bir zararlı elektromanyetik girişim olması halinde ise ilk frekans tahsis ve tescili yapılan işletmecinin ve/veya kullanıcının frekansları korunur.

4. Kurum, frekans değişikliklerinde işletmeciye veya kullanıcıya makul bir süre verir. İşletmeci veya kullanıcı, Millî Frekans Planında yapılacak değişikliklere uyum sürecinde doğacak gider kalemleri için Kurumdan veya abonelerden herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

Frekans Koordinasyonu

1. Kara, hava, deniz, uydu ile radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde uluslararası frekans koordinasyon işlemleri komşu ve ilgili ülkeler ile ikili veya çoklu anlaşmalar, anlaşma mevcut olmaması halinde ise ITU ve CEPT prosedürleri çerçevesinde frekans koordinasyonu Kurum tarafından yapılır. ICAO nezdinde yapılan uluslararası frekans koordinasyonu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak yürütülür.

2. İşletmeciler veya kullanıcılar tarafından komşu ülkelerde kullanılan sistemlerden kaynaklanan bir zararlı elektromanyetik girişimin bildirilmesi veya böyle bir girişimin tespit edilmesi halinde komşu ülkeler nezdinde sorunun çözülmesine yönelik işlemler Kurum tarafından yapılır.

3. İşletmeci, frekans tahsis ve tesciline ilişkin Kurum düzenlemelerine, Millî Frekans Planına ve bunlarda yapılabilecek değişikliklere uymakla yükümlüdür. İşletmeci, Türkiye’de ve komşu ülkelerde diğer işletmeciler ile zararlı elektromanyetik girişimi önlemek amacıyla ulusal mevzuat ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ile öngörülen prosedür, ölçüt ve frekans koordinasyon parametreleri uyarınca gerekli bütün önlemleri alır. Bu kapsamda işletmeciler Kurum ile koordineli olmak ve Kurumdan görüş almak kaydıyla komşu ülkelerdeki diğer işletmeciler ile karşılıklı anlaşma yapabilir.

Tahsisli Frekansların Geri Alınması ve İptali

1. Teknolojik gelişmeler ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası kuruluşların kararları doğrultusunda yapılabilecek yeni planlamalar çerçevesinde, Kurum, gerek görmesi halinde ilgili taraflarla da koordinasyon yaparak, devlet güvenlik ve istihbaratında veya yürütülen faaliyetlerin yerine getirilmesinde zafiyet yaratmayacak şekilde; 

  • Sayısı sınırlandırılmamış işletmeci ve kullanıcılara tahsisli frekansların, 
  • Türk Silahlı Kuvvetleri ile Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna tahsis edilen frekans bandlarının

bir kısmını veya tamamını geri alabilir.

2. Sayısı sınırlandırılmış kullanım hakkı sahibi işletmecinin frekanslarının geri alımı hususu, ilgili ihale şartnamesinde ve kullanım hakkı yetki belgesi ile düzenlenir.

3. Sayısı sınırlandırılmamış kullanım hakkı kapsamında yetkilendirilen işletmeciler, yetkilendirme tarihinden itibaren bir yıl içinde hizmet sunmaya başlamaması durumunda, hizmet sunmaya başlamak için gerekçelerini belirtmek suretiyle Kurumdan ek süre talep edebilir. Kurum, bu işletmeciye altı ayı geçmemek üzere ek bir süre verebilir. Kurum, tahsis edilen frekans kaynağını; işletmecinin, yetkilendirme tarihinden itibaren bir yıl içinde hizmet sunmaya başlamayıp herhangi bir ek süre talep etmemesi veya verilen ek süre içinde hizmeti sunmaya başlamaması durumunda aksini gerektiren objektif nedenler bulunmadıkça geri alır. Bu durumda Kurum, tahsisli frekans kaynağının geri alınmasına yönelik kararını, gerekçesi ile birlikte, geri alıma kadar belli bir süre verilecek şekilde işletmeciye bildirir. İşletmeci, Kurum tarafından belirlenecek süre içerisinde, bu fıkra hükümlerine göre gerekli düzenlemeleri yapmakla yükümlüdür.

4. Telsiz cihaz ve sistemi kurma ve kullanma izni verilen kullanıcıların, süre uzatımı da dâhil verilen süre sonunda sistemini kurmaması halinde verilen izin ile birlikte tahsisli frekanslar da iptal edilir.

5. Tahsis edilen frekansların kullanımından vazgeçilmesi durumunda tahsis edilen frekanslar iptal edilir.

6. Kurum, frekansların iptal edilmesi veya geri alınmasında herhangi bir yükümlülük altına girmez.

7. Kurum, geri alınan frekansları mevzuat hükümlerine göre işletmecilere veya kullanıcılara kullandırabilir veya tahsis edebilir.